Na Wisłę od Torunia w dół ma wrócić regularna żegluga. Taki jest plan do 2030 roku

Zobacz wideo: Dramatyczne dane dotyczące zgonów w Polsce

Jest to pierwszy w Polsce dokument planistyczny dla sektora śródlądowego transportu wodnego, przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury. Zakończyły się już konsultacje społeczne. Pieniądze na realizację KPŻ 2030 mają w większości pochodzić z funduszy europejskich (w perspektywie 2021-2027).

W ramach planu żeglugowego jako priorytet uznano dostosowanie do parametrów międzynarodowych głównych dróg wodnych wskazanych w porozumieniu AGN (ratyfikowanym przez Polskę w 2018 r.). Chodzi o E30 – Odrzańską Drogę Wodną, odcinek od Gliwic do portów morskich Szczecin i Świnoujście, E40 – Wisła na odcinku z Torunia do Gdańska, E70 – połączenie Odra-Wisła oraz połączenie Wisła - Zalew Wiślany.

Rząd chce odbudować lub zmodernizować istniejącą infrastrukturę, która reguluje przepływ wielkiej rzeki, czyli tzw. ostrogi wiślane. Już to umożliwi regularny transport wodny z okolic Torunia dla obsługi portu morskiego w Gdańsku oraz jego zaplecza lądowego (ten odcinek rzeki liczy 261 km). Jest to warunek dalszego rozwoju i zachowania konkurencyjności gdańskiego portu.

Doświadczenia innych europejskich portów morskich wskazują, że żegluga śródlądowa do portów morskich przyczynia się do dywersyfikacji transportu i zmniejszenia kongestii na sieci transportowej (likwidacji wąskich gardeł transportowych).

Analizy potwierdziły uzasadnienie dla rozwoju portów w miejscowościach wskazanych w AGN: Warszawa, Bydgoszcz, Gdańsk. Dodatkowe terminale o największym potencjale można stworzyć w Płocku, Włocławku, Chełmnie, Korzeniewie i Tczewie. Uruchomienie terminali będzie wynikać z decyzji inwestorów, podejmowanych w oparciu o lokalne uwarunkowania przestrzenne i społeczno-ekonomiczne.

Natomiast prognozy wielkości przeładunków wskazują na Gdańsk, Bydgoszcz i Toruń jako porty o największym potencjale.

Przewiduje się również rozwój partnerstwa obejmującego sektor rządowy, samorządowy jak i partnerów społecznych i gospodarczych oraz sektor nauki. Ta współpraca jest szczególnie istotna dla rozwoju pozostałych dróg wodnych objętych AGN, w tym polskiego odcinka międzynarodowej drogi wodnej E70, który zapewni połączenie Odry z Wisłą (przez Nakło i Bydgoszcz).

Mimo że odcinek ten nie jest obecnie uwzględniony w pracach nad programami rozwoju, to wiadomo, że może pełnić ważną rolę gospodarczą wspierającą rozwój społeczno-ekonomiczny regionów (w tym turystykę, rekreację oraz – w dalszej perspektywie – transport).

Program Przeciwdziałania Skutkom Suszy przewiduje działania komplementarne w stosunku do KPŻ 2030. Proponuje się budowę lub przebudowę urządzeń hydrotechnicznych, co już w ramach PPSS się dzieje, ale są też plany wielkich inwestycji - budowy stopni wodnych Lubiąż, Ścinawa, Siarzewo (na Wiśle), Niepołomice.

Inwestycje te – jak czytamy w projekcie - dzięki swojemu wielofunkcyjnemu charakterowi, wpłyną pozytywnie nie tylko na zaopatrzenie w wodę na potrzeby prowadzenia żeglugi, ale również dla społeczeństwa, rolnictwa i przemysłu. Obniży się także ryzyko powodziowe.

- Działania na poziomie rządu preferujące, nagłaśniające problem transportu wodnego są błędem, gdyż sugerują, że transport wodny jest głównym celem, co nie wytrzymuje kalkulacji kosztów i efektów, i daje przeciwnikom tego planu argumenty, które świadomie wykorzystują i wprowadzają opinię publiczną w błąd – uważa Stanisław Wroński, urbanista, specjalista rewitalizacji dróg wodnych z Torunia. - Uświadamianie społeczeństwa i promowanie wiedzy o tym, że regulacja dolnej Wisły jest niezbędna, powinno być głównym celem. Chodzi tu o stworzenie możliwości dużej retencji wody i bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Kolejne efekty - możliwości żeglugi, transportu wodnego i hydroenergetyki - zostaną uzyskane niejako przy okazji.